De visie waarop de jeugdzorg is gestoeld, namelijk ‘veiligheid voor alles’ zou grondig herzien moeten worden, omdat het kinderen totaal niet vrijwaart van blijvende schade. Integendeel, samen met de angst voor straf of ontslag zorgt het eerder voor een vertroebelde aanpak en meer schade bij alle betrokkenen. In plaats daarvan zal een nieuwe visie zich moeten richten op een gezonde ontwikkeling van kinderen en het onbeschadigd kunnen opgroeien. In de nieuwe visie zou er dan ook anders tegen ouders aangekeken moeten worden, niet alleen als partners bij de hulp en ondersteuning bij opvoedproblemen, maar ook bij het oplossen van eigen problemen zoals armoede en stress. Immers door het wegnemen van armoede en stress zal de opvoedvaardigheid van ouders sterk toenemen. Bovendien profiteert het kind er zonder enige twijfel ook van als het armoedeprobleem wordt verminderd of opgelost.
Met de juiste ondersteuning wordt het aantal uithuisplaatsingen beperkt en daarmee ook de kans op blijvende schade voor het kind. Een passende ondersteuning zorgt tevens voor minder conflictueuze situaties, immers jeugdzorg en ouders kunnen zich eenvoudig achter hetzelfde doel scharen namelijk, de gezonde ontwikkeling van het kind en het onbeschadigd kunnen opgroeien. Het is derhalve verstandig om te werken met meerdere alternatieven zoals de door mij voorgestelde time-out, de inzet van familie of het accepteren van directe intensieve zorg. Indien uithuisplaatsing onvermijdelijk is dan moet een conflict met de ouders zoveel mogelijk worden voorkomen. De misstanden in de jeugdzorg dienen transparant aangepakt te worden, zodat iedereen ervan leert. Bij een eerlijke, betrouwbare en transparante aanpak kunnen ouders opnieuw vertrouwen krijgen. Mogelijk zijn ze het niet eens met besluiten maar alle feiten komen wel eerlijk op tafel.
De individuele jeugdzorgwerker moet zich weer veilig kunnen voelen en bij het maken van een fout niet voortdurend het risico lopen zijn of haar baan te verliezen. De huidige situatie zorgt uitsluitend voor angstgedrag bij de jeugdzorgwerker in plaats van het nemen van verantwoordelijkheid zoals oorspronkelijk de bedoeling was. De enige logische stap, terugdraaien van de transitie, om zo weer grip te krijgen op de kwaliteit en op de kosten, lijkt de enige en juiste te zijn. Zorgcowboys kunnen op die manier worden aangepakt en de wildgroei aan jeugdzorgorganisaties kan worden afgeremd. Innovatie kan eindelijk een stevigere bodem krijgen. Mislukt experiment, waarvan door de Tweede Kamer onderzocht moet worden of je met dergelijk kwetsbare burgers, wel experimenten mag uitvoeren.
Dat geldt ook voor de uit de hand gelopen coördinatie en regie. Ouders en kinderen hebben behoefte aan ‘handjes aan het bed’ en niet aan de zoveelste coördinator, die rapporten schrijft om anderen zorg te laten leveren. Voor de geïndiceerde jeugdzorg, die ook te veel gebaseerd is op wantrouwen van de overheid jegens ouders en zorginstellingen geldt, dat de bureaucratische last drastisch zal vermindert moet worden, zodat ouders rust krijgen en instellingen weer jeugdzorginstelling kunnen zijn in plaats van een administratiekantoor. Ook in de aanbestedingen door gemeenten en zorgverzekeraars en de bijbehorende verantwoordingslast kan drastisch worden gesneden. Per jaar aanbesteden dwingt zorgondernemers juist om niet te investeren in het personeel.
